به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

حجاب یک امر عمومی است که هویت جمعی را می‌سازد

تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۶۲۳۳۲

شاید کمتر شنیده باشید که در دوره مشروطه، زنان ایرانی قسمتی از مبارزه با شاهان قاجار بودند؛ هویتی که خود را در عرصه اجتماعی و سیاسی به خوبی نشان داد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این باره فرموده‌اند: قبل از شروع مبارزات تند مشروطیت، آن وقتی که هنوز همه وارد نشده بودند زن‌ها بلند شدند یک اجتماعی تشکیل دادند و آمدند این جا و سر راه حاکم و زمامدار وقت را گرفتند و او از دست این‌ها فرار کرد و رفت و در کاخ خود مخفی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نوع بسته حجاب اسلامی ایرانی، چادر و روبند و این چیز‌ها بود. با آن حالت، این‌ها وارد این میدان شدند و حالا عده‌ای خیال می‌کنند زن تا وقتی که بی حجاب نباشد نمی‌تواند در میدان‌های گوناگون، میدان‌های اجتماعی و سیاسی وارد شود. 

پوشش زنان از دوره رضاشاه به عنوان یک امر سیاسی ظاهر شد؛ زمانی که چالش مذهب و حکومت در تیرماه ۱۳۱۴ به خشونت انجامید و شیخ محمدتقی بهلول، رهبر قیامی علیه هویت سازی مصنوعی علیه زنان در مسجد گوهرشاد مشهد شد.

ایجاد چالش برای حجاب بعد از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به گونه‌ای دیگر رخ داد. بی حجابی نوعی همراهی با نظم پهلوی بود. بنابراین، فضای انقلاب نمی‌پسندد بی حجابی گسترش پیدا کند و مسئله حجاب همراه با نوعی نگاه تکاملی برای زن بود. به عبارتی، تلاش برای هدایت قشری از مردم بود که کمتر در برابر تعالیم دینی قرار گرفته بودند و تمرکز روی حجاب، نوعی برنامه ریزی برای جامعه دینی بود. بنابراین، دولت وظیفه پیدا کرد موضوع را مدیریت کند. 

محمدعلی رجایی، نخست وزیر ایران در سال ۱۳۵۹ گفت: مسئله ما تنها مسئله پوشش خواهران نیست. نگویند این‌ها انقلاب کردند تا خواهران خود را زیر پوشش ببرند. این یکی از صد‌ها هزار مسئله مکتب ماست که کسانی که در انواع مسائل زندگی شان منحرف هستند یک روسری، آن‌ها را نجات از آن همه گرفتاری نخواهد کرد.کسانی که متعلق به این مکتب هستند باید تمام این دستورالعمل‌ها را در زندگیشان به کار ببرند وگرنه من یک مقدار ریش بگذارم و او یک مقدار پارچه به سر خود ببندد مکتب به این مسائل خلاصه نمی‌شود. فروشنده بازار، مکتب در آن جا هم هست. مردی که در اداره کار می‌کنی مکتب برای تو هم هست. 

حجاب؛ یک امر عمومی و هویت ساز جمعی

چالش‌های مسئله زنان و حجاب در این چهار دهه به ما می‌گوید مفهوم حجاب زن، یک مسئله فردی و خصوصی نیست که فقط با علائق هر شهروند بتواند تغییر کند بلکه حجاب، یک امر عمومی است که هویت جمعی ما را می‌سازد. همان گونه که مخالفان حجاب می‌خواهند از آن به عنوان ابزار سیاسی در جهت دیگری استفاده کنند.

واقعیت این است که حجاب، قسمتی از پوشش مطلوب ایرانی است. به عبارتی، ما حجاب را باید در بستر موضوع مد و لباس هم ببینیم؛ پوششی که با وجود همه تفاوت هایش برای زن ایرانی یک حرمت و عفت به همراه دارد. به همین دلیل، در چند سال گذشته، دغدغه جدی وارد عرصه فرهنگ ما شده است و آن هم این که لباس مخصوص به خود داشته باشیم. یعنی لباس ایرانی اسلامی تولید کنیم. 

یکی از طراحان لباس در این زمینه گفت: از صفر تا صد کار طراحی را با استفاده از نقوش ایرانی و خط نستعلیق به عنوان خط کهن ایرانی انجام می‌دهیم.

یکی از تولیدکنندگان ادامه داد: خدا را شکر می‌کنیم با این تولیدات توانستیم هم جلوی خروج ارز را بگیریم و هم این که هموطنان خود را مشغول به کار کنیم.

تولیدکننده دیگری افزود: تجربه صادراتی ما به آلمان و فرانسه و روسیه است. لباس مطلوب ایرانی، یک شعار زیباست یا این که می‌تواند قسمتی از زندگی ما باشد؟ چه اندازه باید برای آن بودجه صرف کنیم؟

محبوبه الهی، استاد دانشگاه و مولف کتاب طراحی لباس بیان کرد: اگر بازگشت یا نگاهی به تاریخ فرهنگی خودمان داشته باشیم به خوبی می‌بینیم لباس‌های ایرانی شاخص و الگو هستند و نوآوری‌های بسیار زیادی در حوزه لباس داشتیم که همه این‌ها الگو‌هایی حتی برای جهان امروز بودند. یعنی این که امروزه، ما پاشنه پنهان را که در برند‌های مطرح دنیا می‌بینیم در کفش‌های دوره هخامنشی داشته ایم و پادشاه به خاطر این که رشیدتر و قد بلندتر به نظر بیاید در درون کفش او، پاشنه‌های پنهان طراحی می‌شده است یا شلوار و کراوات از ابداعات ایرانی هاست.

به گفته او، شواهد بسیار زیادی وجود دارند که همه این‌ها نماینده این هستند که ایرانیان دارای فرهنگ پوشش بسیار غنی بوده اند و خیلی از اروپایی‌ها و افرادی که از کشور‌های دیگر می‌آمدند لباس‌های ایرانی را با افتخار می‌پوشیدند و اگر به دوره صفویه نگاهی بیندازیم می‌بینیم لباس‌های ایرانی را تن شاردن می‌کردند؛ او یکی از افرادی بود که برای سیاحت و سفر به ایران آمده بود و کتاب و عکس او موجود است.

الهی ادامه داد: در چند سال گذشته، انواع نمایشگاه مد و لباس در کشور برگزار شده اند و این بازار، ابتدا هنرمندان و تولیدکنندگان را به خود جلب کرده است و در نهایت، کمک خواهد کرد که فرهنگ ما با این مسئله بیشتر برجسته شود.

برخی از افراد درمورد دلایل مشکلات موجود در صنعت مد و لباس کشور گفتند: گران بودن پارچه و وارداتی بودن آن‌ها از دلایل این موضوع است. چون از خارج از کشور تهیه شده و با دلار روز وارد می‌شوند. 

 الهی، استاد دانشگاه و مولف کتاب طراحی لباس افزود: هر هنری زمانی دارای ارزش و می‌توان گفت پایداری و اصالت خودش می‌شود که از درون یک جامعه رشد پیدا کند و درواقع، طراح در فضای فرهنگی زندگی می‌کند تمام زیر و بم‌های آن فرهنگ را می‌شناسد و در تمام دنیا، تقریبا می‌توان گفت لباس ها، الگو‌ها شبیه به هم شده اند و ما اگر بخواهیم از یک لباس ایرانی صحبت کنیم فقط باید سراغ لباس‌هایی برویم که نقش‌های برگرفته از تاریخ مان را داشته باشند و این برای ما که تا حدی عمیق‌تر در حوزه فرهنگ مطالعه و پژوهش داریم و فعالیت می‌کنیم دردناک است. چون پیشینه را می‌دانیم.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: مد و لباس ایرانی اسلامی جشنواره مد و لباس فجر عفاف و حجاب لباس ها یک امر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۶۲۳۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خیز اصلاح طلبان رادیکال به سوی خیابان به بهانه طرح نور/ روزنامه آرمان ملی: مسئله مذاکره با آمریکا و حجاب باید حل شود!

اصلاح‌طلبان رادیکال به دنبال جهت دهی خشم عمومی با هدف بازگشت به خیابان هستند!

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید

************

روزنامه‌های امروز دوشنبه دهم اردیبهشت در حالی چاپ و منتشر شد که ایران پادشاه فوتسال آسیا، «نتانیاهو» در هزارتوی بحران‌ها، خاک تشنه سیستان و حوتشی شورای شهر حین سخنرانی شهردار تهران و زمزمه استیضاح در بهشت در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

تاملی بر کنش های سیاسی- رسانه ای اصلاح طلبان در خصوص طرح «نور» بیانگر آن است که آنان این طرح را به عنوان یکی از فرصت های کنشگری خود در فضای سیاسی- اجتماعی تفسیر کرده و بر این باورند قطبی سازی در این حوزه سیاست‌ورزی از دریچه اجتماعی هستند.

روزنامه آرمان ملی در گفتگو با حسین انصاری راد نماینده تندرو در مجلس ششم مسئله حجاب و گفتگو با آمریکا را به طرز عجیبی به یکدیگر پیوند داده و نوشته است:

در شرایط کنونی این هسته چهار خط قرمز برای خود ترسیم کرده است. مسأله اول مذاکره با آمریکاست. دوم موضوع حجاب است. سوم مسأله محبوسین و چهارم موضوع نظارت استصوابی است. در واقع اگر قرار است تغییر مثبتی در آینده صورت بگیرد باید تغییری در نگرش های موجود صورت بگیرد. هسته مرکزی قدرت باید تلاش کند در این چهار موضوع تجدید نظر کند. این تجدید نظر نیز می بایست در راستای منافع ملی و خواسته های مردم صورت بگیرد. بدون تردید در شرایط کنونی یکی از چالش های مهم کشور در عرصه بین المللی است. این در حالی است که مذاکره با آمریکا و کاهش تنش با این کشور تا حدودی می تواند این چالش ها را کاهش بدهد!

روزنامه هم‌میهن نیز به نقل تقی آزاد ارمکی جامعه شناس اصلاح‌طلب به طرح مسئله عبور زنان از قواعد حجاب پرداخته و می‌نویسد:

اعتراضات در ایران ابتدا مستقیم و رودررو نیست، اعتراضات به شکل دیگر انجام می‌شود، مثلا به جای اینکه زنان به پوشش بیشتر ترغیب شوند به سمت تغییر الگوهای پوشش می‌روند، اتفاقی که در دوسال اخیر افتاده است.

آزاد ارمکی با بیان ان ادعا که عبور زنان از قواعد جمهوری اسلامی الان در تمام ایران حتی شهرهای مذهبی و شهرهای کوچک هم دیده می‌شود، افزود: این موضوع در حال گسترش است. زنان به جای اینکه درگیر شوند، افراد دیگر را هم به عبور از حجاب دعوت می‌کنند. این اتفاق عجیبی است که گشت ارشاد ناخواسته باعث آن می‌شود. از سوی دیگر نارضایتی که در خیابان ایجاد می‌شود، به خانواده انتقال می‌یابد و خانواده‌ها در گروه‌های اجتماعی دچار تغییر رفتار می‌شوند، که اگر این بگیر و ببندها باعث اتفاق دیگری شبیه به مرگ مهسا شوند، آنوقت دیگر نمی‌توان آن را کنترل کرد. اتفاقی شبیه به مسمومیت دختران در مدارس می‌تواند تبدیل به جریان خطرناکی شود و اعتراض اجتماعی را به سمت خشونت آمیز و غیر قابل کنترلی ببرد.

روند کنشگری اصلاح طلبان در این رابطه با ایجاد خشونت در خیابان و تئوری پردازی برای آن چند نکته قابل توجه دارد، این جریان تلاش دارد همچنان از کلیدواژه «گشت ارشاد» به جای طرح «نور» در فضای رسانه ای استفاده کرده و به نوعی تصویر گذشته را بر طرح نور غالب سازد.

اصلاح طلبان طی این جهت دهی می کوشند تا جامعه را جامعه معترض، ناراضی و بدبین تعریف کنند که با طرح نور عصبانی تر می شوند. نکته قابل توجه اینکه اصلاح طلبان در حال جهت دهی به این موضوع هستند که مخالفان باید دو اقدام را انجام دهند یکی بروز خشم در صحنه و دیگری بروز خشم خود در حوزه هایی که قدرت دارند!

این جریان در راستای ایجاد جبهه مخالفان و دگرسازی از نیروی انتظامی به عنوان مجری قانون تلاش می کنند که این نیرو را درصدد کنترل شهر بازنمایی کنند.

عباس عبدی نیز در روزنامه شرق توصیه ویژه به مسئولان کرده و نوشته است:

اینکه کسانی خود را دانا به دستورات خدا دانسته و از این منظر بخواهند به مردم امر و نهی کنند، جوابگوی نسل جدید نیست. این استدلال‌های درون دینی شاید برای گروه‌های حوزوی مناسب باشد. برای مقابله با بی‌حجابی همه اصول و قواعد شرعی، حقوقی، سیاسی و نیز اجرایی و انتظامی را دچار اختلال جدی می‌کنند تا این پدیده رخ ندهد در حالی که اندکی تامل نشان می‌دهد که احتمال چندانی برای تحقق این هدف، نه تنها وجود ندارد، بلکه بسیار پرهزینه خواهد بود!

برخی اصلاح طلبان ضمن تجویز نافرمانی مدنی بر عبور از قواعد حجاب و نیز تغییر الگوهای پوشش در سطح جامعه تاکید دارند.

بررسی این مطالب اما بیانگر آن است که اصلاح طلبان تلاش دارند تا در راستای راهبرد امر اجتماعی خود و ارتباط گیری با طیف جوانان و زنان بر روی مساله حجاب و پوشش متمرکز شده و به تعبیر خود اعتراض به حاکمیت را در این عرصه دنبال نمایند.

این طیف بر این باور است با صید با تولید سوژه های لازم امکان به عقب راندن تصمیمات حاکمیتی در موضوع حجاب و در نتیجه شکستن تابوی اقتدار نظام فراهم می آید، از جانب دیگر باید به این نکته نیز اشاره داشت که اصلاح طلبان به بهانه مبارزه خود با حاکمیت علاوه بر ایجاد تنش اجتماعی در خلال یک اقدام قانونی عملا می کوشند بخشی از مردم را هزینه منافع جریانی و سیاسی خود نمایند.